Strona 1 z 1

Wszystko o oświetleniu

: 02 wrz 2010, 15:45
autor: Arizona
Światło

Przy uprawie indoor należy zapewnić roślinom wystarczającą ilość światła. Odpowiednio wysokie nat. światła jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju roślin.
Konopie są roślinami światłolubnymi, najlepiej rozwijającymi się przy nat. światła ok. 50.000 lux.
Poza natężeniem ważna jest barwa światła. Najbardziej aktywne w fotosyntezie jest światło niebieskofioletowe i czerwone , najmniej zaś światło zielone (tzw. widmo czynne fotosyntezy - długości fali ~400do450 nm i ~650-670 nm). Idealna lamp do roślin emitowała by tylko te zakresy fal - tylko nikt jej jeszcze nie zbudował.
(W zasadzie należało by się posługiwać zamiast lumenami "jednostką" PAR - "Photosynthetically Active Radiation ". Lumen (a zatem i jed pochodna lux - lm/m2) jest jednostką opartą na wrażliwości ludzkiego wzroku na światło.)

Lampy żarowe

Absolutnie nie nadają się do uprawy . Zwykłe żarówki ( na napięcie 220V) dają 10-12,5 lm/w , halogenowe 10 - 15% więcej. Większą część energii elektrycznej przetwarzają w ciepło. Aby osiągnąć minimalne konieczne nat. światła 20.000 lux w pomieszczeniu o powierzchni 0,25 m2 należało by umieścić 4 żarówki 100W!!. Przy nat światła ok 35.000 (zalecane minimum) 7x100W.

Wyładowcze źródła światła.

Czyli: świetlówki, lampy sodowe nisko i wysokoprężne, lampy rtęciowe i metalohalogenkowe. Wszystkie poza lampami sodowymi niskoprężnymi emitują światło o charakterze mniej lub bardziej ciągłym.

Zalety i wady różnych typów wyładowczych źródeł światła:
zalety wady uwagi
Świetlówki Dosyć wysoka wydajność, niska cena, wydzielają stosunkowo mało ciepła. Duże wymiary (klasyczne rury), Zalecane do:
niewielkich upraw, klonowania , początkowej fazy wzrostu weg. I wszędzie tam gdzie z uwagi na niedostateczną wysokość nie można stosować HPS.
Lampy LPS -niskoprężne sodówki Bardzo wysoka wydajność. Monochromatyczne żółte światło. Lampy LPS nie są stosowane do uprawy roślin. Dla hodowców eksperymentatorów.
Nie zalecane,
Lampy HPS -wysokoprężne sodówki Wysoka wydajność. Skład widmowy światła pobudzający kwitnienie. Niedobór światła niebieskiego . : ) Najbardziej ekonomiczne źródło światła dla plantacji.
Nie zalecana przy ukorzenianiu klonów.
Lampy rtęciowe
Niska cena Kiepska wydajność. Nie warto stosować.
Lampy rtęciowo-żarowe
Niska cena Beznadziejna wydajność nieco tylko wyższa do żarowych lamp halogenowych. Odradzamy.
Lampy MH
-metalohalogenkowe Wysoka wydajność. Światło o barwie zbliżonej do naturalnego. Niższa wydajność o d lamp HPS. W przypadku lamp bez bańki ochronnej- konieczność stosowania opraw z filtrem UV. Zalecane do:
Do wzrostu weg.
I w mieszanych układach oświetleniowych - MH +HPS.

Część szczegółowa:

Świetlówki.

Popularne w latach 70 i 80, obecnie są rzadko stosowane. Wykorzystywane najczęściej przy klonowaniu i wczesnej fazie wzrostu.
Jeżeli zakładacie małą zamkniętą plantację, to będą prawdopodobnie najlepszym wyborem. Stosowane są również w przypadkach gdy niedostateczna wysokość lub nieodpowiedni kształt pomieszczenia do uprawy, uniemożliwia zastosowanie lamp HPS i MH.

Z klasycznych świetlówek najlepsze są rury dające światło zimne białe "cool white"(72-75lm/W) ,inne rodzaje świetlówek dają mniej światła. Od niedawna (3-4 lata?) można dostać wysoko wydajne świetlówki nowej generacji z trójpasmowymi luminoforami. Mają wyższą sprawność (~80-95lm/W) i do 30% dłuższą żywotność, przy czym emitowany strumień świetlny przy końcu exploatacji zmniejsza się do 90% wart. wyjściowej. (Stare sw. pod koniec expl. dawały nawet o 30% mniej światła.)

Tabela.
Porównanie świetlówek 36-40W "Sylvania" ( długość 1,2 m. Analogiczne rury innych producentów są bardzo podobne - wszystkie mają prawie identyczną wydajność)
Moc[W], typ etc. lum barwa światła Uwagi
T8-Luxline plus new Generation
F36W/827 3.350 lm Homelight deluxe
2.700K? T8-Luxline plus new Generation długość 1200mm, średnica 26 mm. trójpasmowe luminofory.
T8-Luxline plus new Generation
F36W/830 3.350 lm Warmwhite deluxe
3.000K?
T8-Luxline plus new Generation
F36W/840 3.350 lm White deluxe
4.000K? Zalecana
T8-Luxline plus new Generation
F36W/860 3.250 lm Daylight deluxe
6.000K?
T8-Standard
F36W/125-ST 2.600 lm Universal white T8-Standard długość 1200mm, średnica 26 mm
T8-Standard
F36W/129-ST 2.850 lm Warm white
T8-Standard
F36W/133-ST 2.850 lm Cool white
4.200K? Zalecana
T8-Standard
F36W/154-ST 2.500 lm Daylight
RS-T12
F40W/UW-RS/125 2500 lm Universal white klasyczne długość 1200mm średnica 38 mm
RS-T12
F40W/WW-RS/129 2800 lm Warm white
RS-T12
F40W/CW-RS/133 3.000 lm Cool white Zalecana
UWAGA!.
Nie jesteśmy na 100% pewni czy podawane przez nas temp. widm sa dobre..

UWAGA. Nie warto stosować specjalnych sw. do doświetlania roślin, dają one nie wiadomo czemu wyjątkowo mało lum z wata. Mają co prawda nieco poprawioną emisja światła w zakresie czerwieni i niebieskiego ale nie jest to wstanie zrekompensować ich beznadziejnej wydajności. --> Gro -Lux pr. Sylvania 38W -1000lm, Osram Fluora 1500lm.

Ciekawą ofertą są dostępne od kilku lat sw. kompaktowe (economy z nie obudowanymi rurami). Są one dobrym rodzajem oświetlenia w przypadku małych zamkniętych plantacji.
Zaletą kompaktówek jest wbudowany układ zapłonowy. Dzięki temu można je wkręcić w oprawki po 2zł sztuka. Stosując zwykłe tradycyjne sw. trzeba się liczyć z wydatkiem na oprawę z układem zapłonowym.

Dostępne są także różne typy sw. kompaktowych bez wbudowanego statecznika, przystosowane do pracy z standardowymi, lub elektronicznymi statecznikami. Świetlówki tego typu maja bardzo zróżnicowane wymiary i moc. (niektóre maja wbudowany zapłonnik, inne nie. Kupując takie świetlówki należy koniecznie zwrócić na to uwagę)

Tabela. Kilka wybranych świetlówek kompaktowych bez wbudowanego statecznika, przystosowane do standardowych (nie elektronicznych) układów zasilania (pr "Sylvania").
Typ lm Uwagi
Lynx-S
CF-S 11W/840 cool white deluxe 900 wymiary :233x193x28 mm
Lynx-L
CF-L 36W/840 cool white deluxe 2.900 : 415x38 mm
Lynx-D
CF-D 26W/840 cool white deluxe 1.800 : 170x127x28 mm

Świetlówki o wyższej mocy mają większą wydajność, dlatego też najlepiej jest stosować te o największej dostępnej mocy.
W przypadku sw. kompaktowych najmocniejsze powszechnie dostępne 20-23W. ( "Philips economy 20W; Ikea 20W; Osram dulux el 23W, Sylvania Mini Lynx T 23W ) Zupełnie dobrze sprawują się 11-17W, unikajcie jednak sw. o niższej mocy.
Koszt jednej świetlówki w zależności od mocy i producenta waha się od 15 do 45 zł. Poza produktami znanych "renomowanych" firm można często po okazyjnych cenach coś kupić .( promocje to to co wszyscy lubimy najbardziej. W hipermarketach Gean dostępne były świetlówki kompaktowe 20W w opakowaniach po 3 sztuki za 29,95zł )

Przy zastosowaniu klasycznych rur należy liczyć się z ich znaczną długością (18-20W-->0,59m; 36-40W-->1,2m; 60W-->1,6m!!). Zalecamy rury 18-20W i 36-40W mające jeszcze możliwą do zaakceptowania długość.
Obecnie na rynku można spotkać całą masę różnorodnych lamp fluorescencyjnych, należy jednak zwracać uwagę na ich parametry. Przykładowo dostępne są sw. o mocy 60W i długości "zaledwie" ok 30 cm, jednakże te które widzieliśmy miały wydajność rzędu 38-40 lum z wata. (60W i tylko2400lum!! podczas gdy 3x20W kompakty Ikea dają 3600lum).

Stateczniki.
Układ stabilizujący do świetlówek jest wyjątkowo prosty , dlatego też nie widzimy powodu aby kupować gotowe oprawy, tym bardziej, że są cholernie drogie. Wszystkie potrzebne elementy (cewka, zapłonnik i kondensator ) są tanio dostępne w sklepach z artykułami elektrycznymi. (przynajmniej u nas, bebechy do 40W za 17 - 20 zł)

>Schemat układu zapłonowego do świetlówki.

Lampy wyładowcze
HID. High Intensity Discharge lamps

LPS. Niskoprężne lampy sodowe
Najwydajniejsze znane źródło światła (nawet do 200lm/W!!). Lampy te mają charakterystyczną żółtą barwę emitowanego światła. Emitują praktycznie zupełnie monochromatyczne światło (dublet sodowy 589 i 586 nm).

Tabela.
Wydajność wybranych lamp sodowych niskoprężnych produkcji firmy "OSRAM".
moc, typ lm uwagi.
27W, SOX-E 26 3500 lm Nie używane do uprawy roślin.??
35W, SOX-E 36 5750 lm
65W, SOX-E 66 10.700 lm
90W, SOX-E 91 17.000 lm
127W, SOX-E 131 25.000 lm

Stosowane są do oświetlania miejsc gdzie nie jest istotne prawidłowe oddawanie barw.
Z tego co wiemy nie używa się ich do uprawy roślin.

Prawdopodobnie można by je użyć w połączeniu z lampą MH uzupełniającą skład widmowy światła. np. 127W niskop.sod. + 75W MH na 0,7 m2 ???. Ciekawym pomysłem wydaje się być system oświetleniowy do małych szafek złożony z, lampy niskoprężnej o małej mocy i paru świetlówek kompaktowych. (np. 35W LPS + 4 kompakty 20W, łącznie ok. 10.550 lm z przy mocy ok. 115 W. na 0,25m2. )

Bez uzupełnienia widma najprawdopodobniej nie warto ich stosować. ?? Nigdzie nie ma szczegółowych informacji na temat wykorzystywania tego typu lamp w uprawie. Znaleźliśmy jedynie kilka pytań bez konkretnej odpowiedzi w archiwum jednej z list dyskusyjnych. Sądzimy, że lepiej jest zaopatrzyć się w HPS, niż eksperymentować.

HPS. High pressure sodium

Wysokoprężne sodówki są jednym z najwydajniejszych znanych źródeł światła ( 90 -150lm z wata). Nic lepszego do do uprawy od nich jeszcze nie wynaleziono, polecamy wszystkim. Dają pomarańczowo czerwone światło.

Na rynku dostępne są lampy o mocach z przedziału 70-1000W.

Tabela. Wydajność lamp HPS
Moc lampy [ W ] lum na x m2 uwagi
50 3400-3500 0,07-0,77 Nie warte zakupu?.
70 5600-6000 0,12-0,13 Jak wyżej
100 8000-95000 (10.000) 0,18-0,22 może być
150 14.000-17.000 0,27-0,38 (0,4) Pierwsza, którą opłaca się kupić.
250 22500-32000 0,5-0,65
400 45.000-55.000 1-1,2
600 80.000 - 90.000 1,74 -2
1000 130.000 2,9

Wyższe wydajności dotyczą lamp HPS nowej generacji - lamp o podwyższonej skuteczności.

Jak widać, im wyższa jest moc lampy, tym większą ma ona wydajność. Dlatego też lepiej jest zastosować jedną lampę o dużej mocy niż układ złożony z kilku mniejszych.
Koniecznie trzeba zorientować się, jaką wydajność ma oferowana wam lampa, warte zakupu są jedynie te nazywane lampami o podwyższonej skuteczności. (np. zwykła 150 W firmy "Natrium" daje 14500 lm a ta o podwyższonej spr. 17000 lm.)
W hurtowniach najczęściej dostępne są lampy produkcji firm "Osram" i "Philips" czasem spotyka się jeszcze "Natrium" lub "egzotykę" w rodzaju lamp "Sylvania". Niezależnie od producenta wydajność lamp jest praktycznie identyczna.

Tabela.
Porównanie parametrów lamp HPS o podwyższonej sprawności produkcji firm : Natrum, Philips i Sylvania. (na podstawie danych katalogowych producentów)
"Natrium"
WLS EXTRA "Philips"
SON-T PLUS PIA "Sylvania"
SHP SUPER
100 W 10.000 lm 10.500 lm 10.000 lm
150 W 17.000 lm 16.500 lm 17.000 lm
250 W 32.000 lm 32.000 lm 32.000 lm
400 W 55.000 lm 55.000 lm 55.000 lm
600 W - 90.000 lm 85.000 lm

Poza typowymi wysokoprężnymi lampami sodowymi spotkać można także sodówki przeznaczone do współpracy z układami stabilizującymi lamp rtęciowych. Są to lampy wypełnione tzw. mieszaniną Penninga. Przy wymianie rt. na taką lampę obowiązują nast zasady (na podstawie inf. ze strony firmowej Natrium)

lampa sodowa o mocy 110W zastępuje rtęciówkę o mocy 125W
lampa sodowa o mocy 210W zastępuje rtęciówkę o mocy 250W
lampa sodowa o mocy 330W zastępuje rtęciówkę o mocy 400W
Lampy tego rodzaju mają znacznie niższą wydajność od typowych sodówek. Nie warto ich stosować chyba, że macie gotową oprawę od lamy rtęciowej.
Tak samo jak w przypadku zwykłych HPS, wydajność lamp różnych producentów jest na tym samym poziomie.
Tabela. Wydajność lamp sodowych z mieszaniną Penninga, produkcji firm Natrium i Sylvania.
"Natrium" "Sylvania"
SXH
110 W 8.000 lm 8.000 lm
210 W 18.000 lm 18.000 lm
330 W 32.000 lm (moc-350W) 34.500 lm

Pomarańczowo - czerwone światło emitowane przez wysokoprężne lampy sodowe w zupełności wystarcza dla prawidłowego rozwoju roślin i nie jest konieczne uzupełnianie go przy pomocy innych źródeł światła.

PS.
Ostatnio znaleźliśmy niezłe info o wykorzystaniu lamp HPS o niewielkiej mocy (50, 70W) przy zastosowaniu techniki zwanej ScrOG. (overgrow.com)
Poniżej zamieszczamy tabelę z parametrami takich lamp. Jak widać maja one raczej niska wydajność (66-83lm/W).

Tabela.
Lampy hps o mocy 50 i 70W pr. Sylvania--> nie wymagają zewnętrznego zapłonnika (układ jak do lampy rtęciowej)
Typ lm Uwagi
SHP 50W/CO/I/E27 3300 ?.66lm/W
SHP 70W/CO/I/E27 5800 ?.83lm/W

Lampy rtęciowe. mercury vapor lamps

Wysokoprężne dają 40-65lm z wata, niskociśnieniowe 30-40. Lampy rt. bez powłoki luminoforowej dają światło nieciągłe (404,7; 435,8; 546,1; 577; 579 nm - światło robi wrażenie lekko zielonkawego), te z powłoką lum. mają bardziej ciągłe widmo emitowanego światła.
Spotkać można także lampy rtęciowo-żarowe -? nigdy nie widziałem - pracują bez układu stabilizującego. W Polsce produkowane są lampy rtęciowo-żarowe o mocach: 160W -2750lm, 250W-5000lm i 450W - 10500lm. ( 17-24 lm/wat)

Ps. Firma "Sylvania" produkuje reflektorowe lampy rtęciowo-żarowe o mocy 160W. przeznaczone do doświetlania roślin.( HSB-R Gro -Lux Reflektor, 3000 lm - idealne dla ludzi lubiących płacić gigantyczne rachunki z prąd )

MH.metal halide

Ulepszoną odmianą lamp rtęciowych są lampy Metalo-halogenkowe (MH metal halide - wypełnione parami rtęci z dodatkiem jodków metali; Na, Ti, In, Dy, Ho. Tm ). Produkowane w wielu rozmiarach, mocach, wersjach trzonkowych i z standardowymi wkręcanymi końcówkami E-27 i E-40. Lampy te mają wysoką wydajność (90-100lm/wat) i dają światło o barwie zbliżonej do naturalnego.

Tabela.
Wydajność lamp MH firmy Natrium - Przystosowane do stateczników lamp sodowych.
Moc lampy [ W ] lum ~na x m2 uwagi
250 nw 20.000 0,44 nw - barwa neutralna biała
400 nw 42.000 0,93
400 dw 32.000 0,71 dw- dzienna biała

Tabela.
Lampy MH firmy Sylvania. Typ - HSI-SX/TSX Britelux , lampy współpracujące z układami zasilania do HPS.
Moc [W], typ lum ~na x m2 uwagi
SX 250W/CO 20.500 0,45 powlekana
SX 250W/CL 20.500 0,45 przezroczysta
TSX 250W 21.000 0,46 przezroczysta
SX 400W/CO 40.000 0,88 powlekana
SX 400W/CL 40.000 0,88 przezroczysta
TSX 400W 36.000 0,8 przezroczysta

Tabela.
Lampy MH firmy Sylvania. Typ HSI-MP. -przeznaczone do opraw bez szyby ochronnej (filtru UV) Skróty -CO i CL oznaczają to samo co w poprzedniej tabeli.
Moc [W], typ lum ~na x m2 uwagi
100W/CL U-E27 8.500 lm 0,19 do pracy ze statecznikiem HPS
100W/CO U-E27 8.100 lm 0,18 --
150W/CL U-E27 13.000 lm 0,28 --
150W/CO U-E27 12.500 lm 0,27 --
400W/C/BU 38.000 lm 0,84 Statecznik - Constant Wattage. (CWA)

Uwaga.
Niektóre typy lamp MH wymagają stosowania filtrów UV. Bez nich mogą powodować uszkodzenia roślin, oparzenia skóry i oczu.
Nie wszystkie dostępne lampy MH a przystosowane do pracy z statecznikami od HPS, wymagają? także zupełnie innych zapłonników.

MH z uwagi na skład widmowy światła (dużo składowej niebieskiej, barwa światła zbliżona do dziennego) nadają się dobrze do wegetatywnej fazy wzrostu. Według naszej opinii nie mają one żadnych istotnych zalet w porównaniu do lamp sodowych, są natomiast mniej wydajne.
Niektórzy hodowcy stosują MH podczas wzrostu weg. , a podczas kwitnienia i dojrzewania HPS. Czasem także stosuje się mieszane układy oświetleniowe. (np. 2 HPS + jedna MH uzupełniająca brakującą niebieską cześć widma)

Lampy MH o niewielkiej mocy są stosowane do oświetlania akwariów. Dostępne o mocach 70, 150, 250W. Gotowe systemy oświetleniowe z tymi lampami są jednakże horrendalnie drogie. (należy potraktować to jako ciekawostkę, system 2x70W za ~1400zł, 2x250 za ~3200 zł , )

MH są sensowną alternatywą dla HPS, natomiast lampy rtęciowe niskociśnieniowe są najgorszym z możliwych wyborów. Nie tylko dają mniej światła od zwykłych tandetnych świetlówek, ale mają także gorszy od nich skład widmowy emitowanego światła. To samo odnosi się do lamp, rtęciowych wysokociśnieniowych i rtęciowo-żarowych.

Son Agro firmy Philips

Specjalne lampy HPS do uprawy roślin. Dostępne o mocy 430W. Mają poprawioną emisję światła w zakresie promieniowania niebieskiego. Lampę o mocy 430 W można wkręcić w standardową oprawę do 400 W HPS. Układ stabilizujący powinien sobie poradzić z nieco wyższą mocą lampy.
Według znalezionych w necie sprawozdań hodowców lampy tego rodzaju dają doskonałe wyniki. Dzięki uzupełnieniu niedoboru sw. niebieskiego rośliny rosną szybciej a także mają nieco krótsze internody. Identyczny efekt uzyskuje się stosując mieszane układy oświetleniowe złożone z lamp HPS + MH, ale w tym przypadku sprawę załatwia jedna lampa.
Poza lampami SonArgo Philipsa, dostępne (niekoniecznie w Polsce...) są także lampy HPS innych producentów o zwiększonej emisji promieniowanie niebieskiego np. (Lumenarc Super Agro LU160/270/430 : EYE Hortilux LU430S/HTL/EN . -->bardziej szczegółowe info dostępne na stronie : http://www.sunlightsupply.com)

Zarówno lampy sodowe jak i MH (wszystkie lampy wyładowcze) wymagają specjalnych opraw z układem zapłonowym.
HPS-y wymagają do pracy układu ze statecznikiem i zapłonnikiem impulsowym (nie dotyczy to lamp o mocy 50 i 70W mających wbudowany wewnętrzny zapłonnik bimetaliczny i lamp HPS z mieszanina Penninga).
Większość lamp MH z którymi się spotkaliśmy wymaga do pracy statecznika i specjalnego zapłonnika generującego impuls wysokiego napięcia. Według danych z netu istnieją także lampy MH wymagające jedynie statecznika, jednakże nie udało się nam ich jak na razie znaleźć w żadnej hurtowni (??).
W większości sieciowych sklepików znajdziecie także tak zwane Conversion Lamps. Występują one w dwu wersjach MH-zastępująca HPS i na odwrót.. Takich "wynalazków" raczej nie uda się Wam nigdzie w Polsce znaleźć.

Same lampy wyładowcze są dosyć tanie (zależnie od mocy i producenta 50 -100 zł), ale aby można było je uruchomić trzeba mieć oprawę, która jest kilkukrotnie droższa od samej lampy.

Można zaopatrzyć się w odpowiednie elementy elektryczne i samodzielnie zbudować układ zapłonowo - stabilizujący, pozwoli to zaoszczędzić masę pieniędzy.

Budowa układu do HPS jest banalnie prosta. W jego skład wchodzą :

cewka dobrana odpowiednio do mocy lampy ( cewki opisane są mniejwięcej tak; BS- 150/230 gdzie ; 150 - moc lampy , 230 napięcie zasilania - do lamp o innej mocy analogicznie . Na cewce nalepiony jest schemat układu stabilizującego, dzięki czemu będziecie wiedzieli jak to do kupy złożyć)
UZLS - 1 . Uniwersalny starter lampy sodowej ( na tym urządzeniu także jest schemat jak je wpiąć)
Odpowiednio dobrany kondensator. (Układ ruszy i bez niego - przynajmniej nasz działa Kondensator służy do kompensacji mocy biernej - co kolwiek to znaczy --> Układ bez kondensatora ciągnie więcej mocy )
>Schemat układów zapłonowych do lamp HPS + projekty odbłyśników
>Fotografie i opisy gotowych układów oświetleniowych etc.

Odbłyśniki

Niezbędny dodatek do lamp. Muszą być tak wykonane aby jak najmniej światła się bezproduktywnie marnowało.
W przypadku stosowania świetlówek, najłatwiej jest je wykonać z grubej folii aluminiowej. Nie jest to najlepsze z możliwych rozwiązań ale z pewnością wystarczy.
Jeżeli nabyliście fabryczną oprawę do sodówki, to odbłyśnik jest komplecie, jeśli budujecie ją samodzielnie to będziecie musieli również go zrobić. Materiał na odbłyśnik musi wytrzymać dosyć wysoką temp pracy lampy. Najłatwiej będzie wykonać całość z cienkiej blachy aluminiowej, której zaletą jest wysoki współczynnik odbicia światła. Blacha stalowa pochłania dużą część światła.

Zamocowanie Świateł

Lampy sodowe i sw. mocuje się tak aby można było je przesuwać w miarę wzrostu roślin. Świetlówki powinny być zamocowane możliwie blisko szczytów, najlepiej ok 5-8 cm. W przypadku lamp sodowych ważne jest zastosowanie odpowiedniej bezpiecznej odległości od roślin. W przeciwnym przypadku szczytowe partie roślin ulegną uszkodzeniu na skutek działania wysokiej temp lamy. Minimalna wysokość na jakiej może być zawieszona sodówka zależy od jej mocy.(od 20do 50 cm)
Jeszcze jedno, dużo korzystniej jest montować lampy HPS i MH poziomo niż pionowo.
(wszystkie profesjonalne oprawy które widzieliśmy miały tak mocowane lampy)

Urządzenia do przesuwania lamp.
Stosowane w większych uprawach. Dzięki bardziej równomiernemu rozłożeniu światła uzyskuje się większe plony. Są dosyć drogie i raczej trudno dostępne.

Natężenie światła.

Aby zioło wyrosło musicie zapewnić mu odpowiednią ilość światła.
Absolutne minimum to 18.000 - 20.000lx (1 lx = 1 lm na1 m2) jednak przy tak niskim nat. światła nie należy się spodziewać zbyt wysokich plonów.
Zalecamy min. 35.000 - 45.000 lx . Im więcej tym lepiej, max. do 50.000 lx
(Niektórzy hodowcy stosują znacznie większe nat sw. Np. na liście dysk. na owergrow znaleźliśmy fotki uprawy o powierzchni ok. 0,25 m2 oświetlonej przy pomocy 2 lamp HPS 150W ~128.000-130.000 lx !!! )

W przybliżeniu oznacza to, że :

korzystając ze świetlówek na 1 m 2 potrzeba lamp o łącznej mocy ~600 - 750 wat. ( praktycznie nie stosuje się więcej niż 500-550W. )
w wypadku wysokoprężnych lamp sodowych na 1m2 ~350 - 400 wat.
Metalo halogenkowe na 1 m2 ~400 - 450 wat.
Jak łatwo zauważyć lampy sodowe są najbardziej ekonomicznym źródłem światła. Jednakże przy małych zamkniętych plantacjach (0,15-0,40 m2) przy dodatkowo ograniczonej wysokości (np.0,4-0,8 m) nie ma możliwości zostawania lamp sodowych, w takim przypadku rozsądnym wyborem wydają się być sw. kompaktowe.
Lampy sodowe można z powodzeniem stosować w zamkniętych pomieszczeniach o powierzchni 0,3-0,7 m2 przy wysokości min. 1,2-1,6 m. W przypadku niższych pomieszczeń, łatwo o uszkodzenie szczytowych partii roślin nadmiernie przybliżonych do gorącej lampy.

Różnice pomiędzy Ziołami uprawianymi pod różnymi typami oświetlenia.

Świetlówki.
Zioła uprawiane pod świetlówkami (cool white) są zadowalającej jakości , dojrzewają podobnie jak te pod lampami MH. Uzyskiwane plony są jednak nieco mniejsze, co wynika głównie ze stosowania niższego nat. światła. ( Pewien wpływ mają także różnice w składzie widmowym )

HPS.
Krzewy rosnące pod lamp.sod. dają większe plony zarówno od tych z pod sw jak i z pod MH. Czerwono pomarańczowe światło emitowane przez sodówki jest idealne przy kwitnieniu ziółek. Rośliny które rosną pod HPS wytwarzają większe kwiatostany - mają korzystniejszy stosunek masy kwiatostanów do reszty krzaka .

MH.
Rośliny uprawiane pod MH mają znacznie krótsze internody od tych z pod HPS i są nieco szybciej gotowe do zbioru. Uzyskiwane plony są mniejsze - dlatego też raczej nie warto stosować MH, wyższy plon ziela oraz większa wydajność lamp sodowych równoważą z nawiązką ich drobne wady.

Układy łączone i Son Argo.
Najlepsze efekty daje uprawa pod mieszanymi układani oświetleniowymi HID+MH (lub Son Agro). Układ taki łączy zalety HPS takie jak wyższy plon i lepsza wydajność lum/wat, z zaletami MH - szybszy wzrost i krótkie internody.

Zastosowanie źródeł światła o różnej temperaturze widmowej światła.

Temperatura widmowa światła.
CCT (Correlated Color Temperature)

Określana w stopniach kelwina, źródła 2.700K określane są jako ciepłe białe, 4.000K jako neutralne, 4.200K i więcej jakop zimne białe.
"Ciepłe " źródła światła (2.700-3.000K) mają wysoką emisje promieniowania w zakresie czerwieni, a "zimne " (4.200-7.000K) w zakresie promieniowania niebieskiego.

Spektralna dystrybucja energi, wykorzystanie emitowanego światła do fotosyntezy.
PAR (Photosynthetically Active Radiation)

Światło emitowane przez lampy wyładowcze jest w różnym stopniu wykorzystywane przez rośliny do fotosyntezy. Najsilniej absorbowane jest promieniowanie z zakresu 400-450 i 645-670 nm. Światło o długości fali z zakresu 480-550 nm jest praktycznie bezużyteczne.

Widma różnych źródeł światła. Wszystkie ilustracje mają charakter poglądowy, na widma emisyjne wybranych źródeł nałożono absorpcyjne widmo fotosyntezy.
MH 3.000K
MH 4.000K

Świetlówka Cool white

HPS.

Jak łatwo zauważyć , trudno jest porównać efektywność tego samego natężenia światła wyrażonego w lx (lm/m2), pod lampami MH, HPS oraz różnymi typami świetlówek.
Wynika to z tego, że lumen jest jednostką opartą o wrażliwość ludzkiego wzroku na światło. Człowiek najlepiej postrzega promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali około ~600nm (nie pamiętam dokładnie), wynika z tego że , ta sama ilość energi w zakresie promieniowanie niebieskiego zostaje odebrana przez wzrok jako mniejsze nat. światła niż w przypadku promieni pomarańczowych. Jednostka lm uwzględnia tę naturalną właściwość ludzkiego wzroku, określając wydajność źródła światła poprzez porównanie wywoływanego wrażenia świetlnego ze wzorcem.
Przy porównywaniu efektywności lamp należałoby posługiwać się nie lumenami, ale stopniem wykorzystania emitowanego światła do fotosyntezy. (PAR- Photosynthetically Active Radiation).
Dla uproszczenia w niniejszym faq posługiwaliśmy się jednostką lm i lx.

Na podstawie inf. znalezionych w necie, zbliżone do siebie efekty (PAR) daje:

600-650 W/m2 świetlówek coolwhite (4200K)
400-450 W/m2 MH (??? K)
???? HPS (2700K)???
Różni się to odrobinę od zamieszczonych wcześniej w niniejszym faq informacji. (Nie jesteśmy wstanie zweryfikować dostępnych danych.)
Poniżej dodatkowo zamieszczamy małe info zaczerpnięta z overgrow.com. (nieco zmienione )

Zastosowanie różnych źródeł światła.

5.000 - 7.000 Kelvin: Silne niebieskie światło.( Niektóre lampy MH , lampy fluorescencyjne do akwariów tropikalnych, niektóre świetlówki kompaktowe---> np. kompakty firmy Philips są produkowane w wersjach 2.700 oraz 6.000K)
Wywołuje silne krzewienie. Idealne do fazy szybkiego wzrostu roślin. Wspomaga wzrost w układach łączonych z lampami HPS i MH- 3.000K .

4.200 Kelvin: Cool White. (świetlówki coolwhite, lampy MH )
Używane jako uzupełnienie niedoboru światła niebieskiego źródeł o temp. wid. 3.000 K. Dobre do wegetatywnej fazy wzrostu.

4.000 Kelvin: Neutral Metal Halide
Idealne pojedyncze źródło światła, rośliny rosną gęste i silnie rozgałęzione.

3.700 Kelvin: Softer Metal Halide (coated)
Używane jako główne źródło światła. Szybszy wzrost niż po lampami 4.000 K.

3.200 Kelvin: Warm Metal Halide
Dobre światło dla całego okresu wzrostu.

2.050 - 2.700 Kelvin: HPS.
HPS. dużo światła czerwonego. Idealne do kwitnienia.
(Większość świetlówek kompaktowych Philips i Osram ma temp. wid. 2.700)

Najlepszy współczynnik PAR mają lampy MH o temp. widmowej z zakresu 4200-3200K